Tekst źródłowy strony EL84

{{Lampa|typ=EL84|rodzaj=Pentoda mocy|zdjęcie=EL84 Sovtek.JPG|Pamax=12W|Uamax=300 V|Us2max=300 V|Ikmax=65 mA|żarzenie=pośrednie, równoległe|Uż=6.3V|Iż=0.72A|Sa=11.3 mA/V|Ri=30 kΩ|cokół=EL84 cok.png}}
'''EL84''' - bardzo popularna pentoda mocy o dziewięcionóżkowym cokole nowalowym, powszechnie używana w końcowym okresie techniki lampowej. Oznaczenie amerykańskie - 6BQ5. W Polsce produkowano także wersję przeznaczoną do żarzenia szeregowego prądem 0.3A oznaczoną PL841, różniącą się również wyprowadzeniami elektrod.

== Historia i zastosowania ==
EL84 została wypuszczona przez firmę Philips w 1953 roku jako ostatnia głośnikowa pentoda mocy popularnej linii rozwojowej [[AL4]] - [[EL3]] - [[EL41]]. Bezpośrednią poprzedniczką EL84 jest rzadka lampa EL80, będąca wersją EL41 z cokołem nowalowym. EL84 była jedną z najpopularniejszych lamp elektronowych, zastosowano ją w tysiącach różnych urządzeń. Charakteryzuje się stosunkowo dużym nachyleniem, co umożliwia budowę stopni wyjściowych o sporej czułości.

Była masowo produkowana również w Polsce (w [[ZWLE]]), została użyta między innymi w:
* odbiornikach radiowych Aria, Boston, Calipso, Carmen, Koncert, Ramona, Rumba, Samba, Sanata, Aida, Bolero, Capella, Jazz, Karioka, Rapsodia, Tatry, Turandot, Wirtuoz;
* odbiorniku samochodowym Żerań;
* magnetofonach Melodia, Piosenka, Tonette;
* wzmacniaczu stereo W600 i gitarowym W701;
* gramofonie z wzmacniaczem Karolinka 2.

== Odpowiedniki ==
<div style="float:right">
[[Plik:El84.JPG|thumb|400px|Lampy EL84 różnych producentów]]
</div>
* Odpowiedniki lampy EL84: 6BQ5 (oznaczenie amerykańskie), 6L40 (Tesla), N709 (brytyjskie), 6P15, 7189, CV2975, 6P14 (oznaczenie chińskie), 6П14П (oznaczenie radzieckie);
* Wersje przemysłowo-wojskowe o zwiększonej niezawodności i trwałości: E84L, 7320, 6П14П-В, 6П14П-Е;
* Lampy różniące się od EL84 jedynie parametrami żarzenia to:
** szeregowe 0,3A, 16V: PL841 (produkowana jedynie w Polsce);
** szeregowe 0.6A, 8V: XL84, 8BQ5;
** szeregowe 0.45A, 10V: YL84, 10BQ5.

Poszczególne typy lamp różnych producentów wykorzystują nóżki oznaczone na rysunku cokołu jako niepodłączone jako wsporniki struktur wewnętrznych - mogą mieć one połączenia elektryczne z różnymi elektrodami i nie powinny być wykorzystywane.

== Ciekawostki ==
Lampy EL84 wchodziły w skład stopnia końcowego legendarnych wzmacniaczy gitarowych Firmy Vox typów AC15 i AC30 (cztery lampy łączone równolegle po dwie w układzie przeciwsobnym). Zostały one skonstruowane dla grupy ''The Shadows'', a były używane między innymi również przez Johna Lennona, Paula McCartneya, George'a Harrisona, Keitha Richardsa, Briana Jonesa, Pete'a Townshenda, Briana Maya, Jimmy Page'a, Paula Wellera, The Edge, Bono i wielu innych najznamienitszych gitarzystów. Podobne wzmacniacze są produkowane do dziś<ref>AC30 na stronie firmy Vox [http://www.voxamps.com/customclassic/ac30cc/]</ref>.

== Właściwości i możliwości zastosowania ==
EL84 znajduje częste zastosowanie w stopniach końcowych wzmacniaczy małej częstotliwości. W układzie SE można osiągnąć maksymalną moc do około 5W przy zniekształceniach nieliniowych 10%. W układach przeciwsobnych w klasie B i AB osiąga się moc do około 17 watów przy zniekształceniach nieliniowych rzędu 4%.

[[Wyznaczanie punktu pracy SE#Wyznaczanie punktu pracy pentody EL84|Przykład obliczania punktu pracy]].

== Przypisy ==
<references/>

== Bibliografia ==
# {{Książka | imię = Piotr |nazwisko=Mikołajczyk |imię2=Bohdan |nazwisko2=Paszkowski |tytuł = Electronic Universal Vade-mecum |rok = 1964 | wydawnictwo = WNT |miejsce = Warszawa}}

== Linki zewnętrzne ==
* Radiomuseum EL84: [http://www.radiomuseum.org/tubes/tube_el84.html].
* Karta katalogowa EL84 [http://www.mif.pg.gda.pl/homepages/frank/sheets/030/e/EL84.pdf]

{{Objaśnienia skrótów}}

[[Kategoria:Lampy według typu]]