Tekst źródłowy strony 6V6

{{Lampa |typ=6V6 |rodzaj=tetroda strumieniowa |zdjęcie=6V6 var.jpg |żarzenie=pośrednie, równoległe |Uż=6.3 V |Iż=450 mA |cokół=6L6 cok.png |Uamax=315 V |Pamax = 12 W |Ikmax = 60 mA|Sa=4.1 mA/V | frank=6V6}}
'''6V6''' to bardzo popularna lampa elektronowa ([[tetroda]] strumieniowa) o cokole oktalowym. Była powszechnie stosowana w stopniach końcowych wzmacniaczy mocy (od kilku do kilkunastu watów) w sprzęcie elektroakustycznym i wzmacniaczach gitarowych. Dała początek dużej liczbie konstrukcji lamp o podobnej charakterystyce.
Radziecką kopią jednej z wersji tej lampy (6V6-GT) jest popularna 6P6S (6П6С), w wersji nowalowej produkowana pod oznaczeniem 6P1P (6П1П).

== Historia i zastosowania ==
<div style="float:right">
[[Plik:6V6s.JPG|thumb|250px|Lampy 6V6-GT różnych producentów]]
</div>
W 1935 zaczęto wprowadzać w USA lampy z cokołem oktalowym, zwykle w metalowej obudowie. Wśród nich znalazły się [[6F6]] oraz [[6K6]], [[pentoda|pentody]] mocy używane jako głośnikowe w odbiornikach radiowych. W marcu 1936 firma RCA wprowadziła na rynek lampę [[6L6]], pierwszą tetrodę strumieniową, która szybko zdobyła olbrzymią popularność. Niedługo po niej ukazała się mniejsza tetroda 6V6, która zastąpiła 6F6 (miała od niej nieco większe nachylenie i mniejszy pobór mocy na żarzenie). Umożliwiła ona firmie RCA produkcję lamp mocy bez konieczności opłat za patent pentody.

Pierwsze lampy 6V6 miały obudowę metalową lub szklaną "butelkową" (6V6-G od "glass"), później pojawiły się mniejsze 6V6-GT ("glass tubular") w szklanej bańce o walcowym kształcie. Z biegiem lat wersje szklane praktycznie całkowicie wyparły metalowe<ref>Herold E.W.: ''The Impact of Receiving Tubes on Broadcast and TV Receivers'', Proceedings of the IRE, vol 50, str. 805, May 1962, ISSN 0096-8390, doi:10.1109/JRPROC.1962.288295.</ref>.

Lampy 6V6 i coraz liczniej pojawiające się jej kopie, wersje przemysłowe i klony były aż do lat 50 podstawową lampą stosowaną w niewielkich stopniach mocy małej częstotliwości w USA. Jeszcze dłużej stosowano je w ZSRR i Rosji, gdzie są produkowane do dziś<ref>Electro-Harmonix: ''6V6GT – Power Vacuum Tube'', [http://www.ehx.com/products/6v6gt].</ref>, głównie z przeznaczeniem do wzmacniaczy gitarowych. Pozostają w ten sposób jednymi z najdłużej produkowanych w sposób ciągły i w praktycznie niezmienionej formie elementów elektronicznych. Pojawiły się też lampy elektrycznie podobne, ale umieszczone w innych bańkach i posiadające inne cokoły, również miniaturowe. Zbudowano też wersję nadawczą z wyprowadzeniem anody na szczycie bańki pod nazwą 6T (podobnie jak [[807]] w przypadku większej tetrody 6L6).

W Polsce lampy 6V6 ani ich elektrycznie identyczne odpowiedniki nie były produkowane, choć stosowano je we wczesnych licencyjnych odbiornikach [[AGA]] (1651 – lampa 6V6, 1743 czy RSZ-47 – lampa 7C5). W późniejszych odbiornikach zostały zastąpione lampą EBL21. W telewizorze [[Wisła]] stosowano radziecką 6P1P (w układzie wzmacniacza odchylania pionowego). Lampy 6P6S były popularne w importowanych odbiornikach radiowych i telewizyjnych produkcji ZSRR.

== Odpowiedniki ==
<div style="float:right">
[[Plik:6V6 der.jpg|thumb|200px|Lampy 6P6S, 6P1P (ZSRR), 6L31 (Tesla)- klony 6V6 o coraz mniejszych rozmiarach]]
</div>
Lampy 6V6 były produkowane przez różnych producentów pod różnymi nazwami. Projektowano również lampy z innymi cokołami, ale o identycznych charakterystykach elektrycznych. Stosowano zarówno konstrukcję tetrody strumieniowej, jak i pentody. W ten sposób powstało wiele lamp o różnych cechach konstrukcyjnych, ale takich samych parametrach:
* z cokołem oktalowym
:* tetrody strumieniowe: 6V5, 6P6S (6П6С ZSRR), 6P2 (6П2 ZSRR), 5871, 7184, w wersji wojskowej: 7408;
:* pentody: 6AY5, OSW3106, w wersji  wojskowej: 5992;
* z cokołem loktalowym (tetrody strumieniowe): 7C5, N148, 2C48, 2C50;
* z cokołem nowalowym
:* tetrody strumieniowe: 6BW6, 6P1P (6П1П ZSRR), 6061;
:* pentody: 6CM6, 6287;
* z cokołem heptalowym:
:* tetrody strumieniowe: 6AQ5, BPM04, CK6005, M8245, N727, 6005, 6095, 6669, w wersji wojskowej: 6AQ5-W;
:* pentody: EL90, 6L31 (Tesla).
Niekiedy pod tym samym oznaczeniem produkowano zarówno tetrody strumieniowe, jak i pentody. Na przykład lampy 6V6 produkcji [[RFT]] z NRD są pentodami (przez innych producentów oznaczanymi zwykle jako 6AY5). Lampy z małymi cokołami (na przykład 6AQ5) miały często niższe dopuszczalne maksymalne napięcia.

Produkowano również wiele lamp różniących się od typów z powyższej listy parametrami żarzenia.

== Ciekawostki ==

W latach 50 lampy 6V6 zastosowano w stopniach końcowych wielu popularnych wzmacniaczy gitarowych firmy Fender (Champ 5E1, 5F1, Vibro Champ i inne). Uzyskały one status "kultowych". Niektóre z tych wzmacniaczy Fender nadal produkuje<ref>Fender® Products: [http://www.fender.com/products/search.php?section=guitaramplifiers&series=Custom&amplifierType=Tube]</ref>.

Warto także wspomnieć o tym że metalowa 6V6 była wykorzystana jako nadawcza (i jedyna w części nadawczej) w słynnej miniaturowej radiostacji "Paraset" z okresu IIWŚ.<ref>The Whaddon Mk VII - Paraset Clandestine Radio, [http://www.sm7ucz.se/Paraset/Paraset_e.htm].</ref>

== Właściwości i możliwości wykorzystania ==
Zgodnie ze swoim pierwotnym przeznaczeniem lampy 6V6 i pochodne znajdują powszechne zastosowanie w stopniach końcowych [[Audio_DIY|wzmacniaczy małej częstotliwości rozmaitych typów]]. Mogą być użyte także w sposób nietypowy. Bardzo dobrze sprawują się na przykład w detektorach z reakcją, w praktyce oferując pożądaną reakcję "miękką", tj. z łagodnym a nie gwałtownym wchodzeniem w oscylacje przy regulowaniu potencjometrem napięcia siatki ekranowej. Rezultat może być nawet lepszy niż przy zastosowaniu typowej w tej roli pentody wielkiej częstotliwości, takiej jak na przykład 6SJ7 czy EF95.

== Przypisy ==
<references/>

== Bibliografia ==
# {{Książka  |imię=Piotr |nazwisko=Mikołajczyk | tytuł = Vademecum lamp elektronowych| rok = 1957 | wydawnictwo = PWT | miejsce = Warszawa}}
# {{Książka |imię = Piotr |nazwisko = Mikołajczyk |imię2=Bohdan |nazwisko2=Paszkowski | tytuł = Electronic Universal Vade-mecum | rok = 1964 | wydawnictwo = WNT | miejsce = Warszawa}}
# {{Książka  | autor = Trusz J., Trusz W. | tytuł = Odbiorniki radiowe, telewizyjne i magnetofony | rok = 1969 | wydawnictwo = WKŁ | miejsce = Warszawa}}

== Linki zewnętrzne ==
* Radiomuseum: [http://www.radiomuseum.org/tubes/tube_6v6.html].

{{Oznaczenia parametrów lamp}}

[[Kategoria:Lampy według typu]]