Tekst źródłowy strony Opór wewnętrzny lampy

== Co to jest opór wewnętrzny? ==
=== Definicja oporu ===
Często podaje się definicję oporu <math>R=\frac U I</math> czyli opór jest to stosunek napięcia przyłożonego do obwody do prądu płynącego w tym obwodzie (wbrew dosyć powszechnemu mniemaniu NIE jest to prawo Ohma, ale właśnie definicja oporu). Inżynierowie wykorzystują dokładniejszą definicję oporu: <math>R=\frac {dU} {dI}</math>, czyli opór jest to pochodna z napięcia po prądzie. Inaczej można powiedzieć, że jest to stosunek zmian napięcia do zmian prądu. Przypomina to sytuację z prędkością: dla zwykłego zjadacza chleba jest to droga przez czas, dla inżyniera pochodna z prędkości po czasie. Do zdefiniowania oporu wewnętrznego lampy będzie nam potrzebna ta właśnie precyzyjniejsza definicja oporu (czasami bywa on nazywany oporem różniczkowym).

Obie definicje oporu są równoważne tylko wtedy, gdy opór nie zależy od przyłożonego napięcia (lub płynącego prądu, co na jedno wychodzi). Prawo Ohma głosi, że dla pewnej klasy przewodników opór jest stały (nie zależy od przyłożonego napięcia). Takie przewodniki nazywa się omowymi albo liniowymi. Lampy elektronowe nie są przewodnikami omowymi, prawo Ohma dla nich nie jest spełnione.

=== Opór wewnętrzny lampy ===
Z definicji opór wewnętrzny lampy to <math>R_{w}=\frac{dU_{a}}{dI_{a}}</math>, czyli stosunek odpowiadających sobie zmian napięcia na anodzie do zmian prądu anodowego. Zatem opór wewnętrzny jest to wyraz faktu, że przy zmianach napięcia na anodzie zmienia się prąd anodowy. Jeżeli dużym zmianom napięcia odpowiadają małe zmiany prądu, to opór wewnętrzny jest duży. Odwrotnie, jeżeli małym zmianom napięcia odpowiadają duże zmiany prądu, to opór wewnętrzny jest mały.

Sama nazwa "opór" kojarzy się z "przeszkodami" stawianymi płynącemu prądowi, ale często jest to skojarzenie mylne i nie należy nim się sugerować.

== Skąd się bierze opór wewnętrzny lampy? ==
Można to pytanie sformułować tak: dlaczego napięcie na anodzie wpływa na prąd anodowy? Otóż jest to oddziaływanie czysto elektrostatyczne. Prąd anodowy lampy zależy od tego jaka część elektronów wyemitowanych z katody zostanie zawrócona przez pole elektryczne w jej pobliżu, a jaka się "przedrze" i dotrze do anody. Natężenie tego pola elektrycznego zależy zaś od liczby elektronów znajdujących się w pobliżu katody (a więc od zdolności emisyjnej katody) i od napięcia na poszczególnych elektrodach (w tym anody!). Opór wewnętrzny triody jest stosunkowo nieduży, bo zmiany napięcia na anodzie łatwo oddziałują na pole elektryczne w pobliżu katody i powodują duże zmiany prądu. Opór wewnętrzny pentody jest duży, bo anoda jest ekranowana przez siatkę drugą (zwaną często ekranującą, bo stosowana jest właśnie w tym celu). Potrzeba więc dużych zmian napięcia na anodzie by jej oddziaływanie dało znać o sobie w pobliżu katody i zmieniło prąd.

== Od czego zależy opór wewnętrzny lampy? ==
Opór wewnętrzny lampy zależy nie tylko od jej konstrukcji, ale także od jej punktu pracy (czyli od napięć na elektrodach i prądów) oraz od zdolności emisyjnej katody (opór wewnętrzny zużytej lampy rośnie).

{{Objaśnienia skrótów}}

[[Kategoria:Parametry Lamp]]