Czar

Szablon:Radioodbiornik Czar 3311– przenośny odbiornik radiowy produkcji polskiej z 1960 r (pierwszy tranzystorowy odbiornik produkcji ZRK).

Historia

Zakłady Radiowe im. Marcina Kasprzaka (ZRK) budowały pierwszy polski masowy odbiornik przenośny - lampową Szarotkę. Niestety, pod koniec lat 50 była ona już bardzo przestarzała i w 1958 ZRK zademonstrowały na Targach Poznańskich jej wersję, w której wzmacniacz m.cz. był wykonany na tranzystorach. Nie weszła ona jednak do produkcji, a w 1960 ukazał się całkowicie tranzystorowy odbiornik ZRK o nazwie "Czar".

W połowie lat 60 odbiornik Czar został zastąpiony przez Guliwera.

Konstrukcja

Schemat układu jest typowy. Słabą stroną odbiornika jest wzmacniacz pośredniej częstotliwości z pojedynczymi układami rezonansowymi, co powoduje słabą selektywność odbiornika. Co prawda posiada on gniazdo anteny zewnętrznej, ale z przyłączoną taką anteną nie sposób go używać, nawet z dala od źródeł zakłóceń. Czar posiada stosunkowo duży głośnik, co zaowocowało w jakości dźwięku znacznie lepszej niż współczesnych mu tranzystorowych odbiorników Eltry.

Początkowo stosowano tranzystory importowane (OC44, 2xOC45, 2xOC71, 2xOC72), z biegiem czasu zastąpiono je krajowymi (TG20, 2xTG10, 2xTG5, 2xTG50).

Odbiornik był zasilany napięciem 7,5 V za pomocą nietypowej baterii o symbolu 5R10, której produkcję rozpoczęto specjalnie w tym celu. Składała się ona z pięciu połączonych szeregowo ogniw R10. Niektóre odbiorniki wyposażono w rurkę z tworzywa, w której można było umieścić dużo popularniejsze baterie 2R10 i R10. Nie było możliwości zasilania odbiornika za pomocą zasilacza sieciowego, nie produkowano również pasujących akumulatorów, eksploatacja była więc dosyć droga.  

• 
• 
  Odbiorniki Szarotka i Czar produkcji ZRK
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

Linki zewnętrzne

• Czar na oldradio.pl.

Skróty oznaczeń używanych na Wiki Oktoda

μ - wzmocnienie napięciowe μs2 - oddziaływanie napięciowe siatki drugiej α - wskazanie wskaźnika dostrojenia AM - modulacja amplitudy ARCz - automatyczna regulacja częstotliwości ARW - automatyczna regulacja wzmocnienia Ia - prąd anody Iaimax - maksymalny prąd anody w impulsie Il - prąd ekranu Is - prąd siatki Is1 - prąd siatki pierwszej Is2 - prąd siatki drugiej Is3 - prąd siatki trzeciej Is4 - prąd siatki czwartej Iamax - maksymalny prąd anody Ikmax - maksymalny prąd katody Io - maksymalny prąd wyprostowany Iż - prąd żarzenia FM - modulacja częstotliwości h - zniekształcenia nieliniowe m.cz. - małej częstotliwości Pamax - maksymalna moc strat w anodzie p.cz. - pośredniej częstotliwości Ps2max - maksymalna moc strat w siatce drugiej Pwy -moc wyjściowa ra - opór wewnętrzny Ra - opór obwodu anodowego Rk - rezystancja w katodzie Rg - rezystancja w obwodzie siatki Sa - nachylenie charakterystyki lampy Ua - napięcie anody Ua≈ - napięcie zmienne na anodzie Uaiwmax - maksymalne wsteczne napięcie anody w impulsie Uamax - maksymalne napięcie anody Ub - napięcie zasilania Ubmax - maksymalne napięcie zasilania Ul - napięcie ekranu Us - napięcie siatki Us1 - napięcie siatki pierwszej Us2 - napięcie siatki drugiej Us2max - maksymalne napięcie siatki drugiej Us3 - napięcie siatki trzeciej Us4 - napięcie siatki czwartej Utr - maksymalne napięcie prądu zmiennego Uż - napięcie żarzenia Uż-k - maksymalne napięcie między włóknem żarzenia a katodą