Nuwistor
Nuwistor - miniaturowa próżniowa lampa elektronowa o cylindrycznym układzie elektrod, o bańce wykonanej w całości z metalu i ceramiki. Zostały wprowadzone na rynek przez amerykańską firmę RCA na przełomie lat 50 i 60.
Historia
Pierwszym nuwistorem była trioda 6CW4 amerykańskiej firmy RCA, opisana w Electronic Design z 15 kwietnia 1959. Wkrótce Philips-Mullard wypuścił trzy typy: 7586, 7895 oraz tetrodę 7587. Nuwistory były przeznaczone zasadniczo do sprzętu profesjonalnego i wojskowego, choć sporadycznie stosowano je również w odbiornikach radiowych (głowice UKF) i telewizyjnych. Niskie mikrofonowanie spowodowało, że stosowano je również we wzmacniaczach mikrofonów i czułych wzmacniaczach napięciowych małej częstotliwości wysokiej jakości.
Nuwistory powstały już w epoce elementów półprzewodnikowych, ale posiadały większe od ówczesnych tranzystorów częstotliwości pracy i dużą impedancję wyjściową (tranzystory FET nie były jeszcze produkowane przemysłowo). Na skutek rozwoju techniki półprzewodnikowej i poprawy parametrów elementów półprzewodnikowych bardzo szybko wyszły z użycia.
W ZSRR nuwistory stosowano wyłącznie w sprzęcie profesjonalnym i wojskowym, były one spotykane stosunkowo często, choć mocno ustępowały popularności lampom pręcikowym. W ZSRR wyprodukowano jedyne typy nuwistorów będące pentodą (6Ж54H) oraz diodą (6Д24H).
Lista nuwistorów:
- 2EG4;
- 2N-H12, 6N-H12 - triody produkcji japońskiej (Hitachi);
- 6CW4 - trioda o dużym wzmocnieniu (µ=62); 7895 - wersja o zwiększonej niezawodności;
- oznaczenie radzieckie: 6С52Н (6S52N);
- 2CW4 - wersja z grzejnikiem 2.1V / 450mA (używana w telewizorach); 13CW4 - wersja z grzejnikiem 13.5V / 60mA;
- 6DS4 - trioda o regulowanym wzmocnieniu (selektoda);
- 2DS4 - wersja z grzejnikiem 2.1V / 450mA;
- 6DV4 - trioda o średnim wzmocnieniu; 7586 - wersja o zwiększonej niezawodności;
- 2DV4 - wersja z grzejnikiem 2.1V / 450mA; 8393 - wersja z grzejnikiem 13.5V / 60mA;
- oznaczenie radzieckie: 6С51Н (6S51N);
- 7587 - tetroda o krótkiej charakterystyce;
- 7895 - trioda o dużym wzmocnieniu;
- 8056 - trioda niskonapięciowa;
- 8058 - trioda bardzo wysokich częstotliwości z koncentrycznym wyprowadzeniem siatki;
- 8203 - trioda mocy;
- 8380 - tetroda mocy;
- 8382 - trioda;
- 8441 - trioda;
- 8456 - trioda;
- 8627 - trioda mocy;
- 8628 - trioda;
- 8672
- 8808 - trioda bardzo wysokich częstotliwości z koncentrycznym wyprowadzeniem siatki;
- 6Д24H (6D24N) - dioda sygnałowa produkcji ZSRR;
- 6Є12Н (6E12N) - tetroda produkcji ZSRR;
- 6Є13Н (6E13N) - tetroda produkcji ZSRR;
- 6Є14Н (6E14N) - tetroda produkcji ZSRR;
- 6Ж54H (6Ż54N) - pentoda produkcji ZSRR;
- 6П37H (6P37N) - tetroda mocy produkcji ZSRR;
- 6С53H (6S53N) - trioda produkcji ZSRR;
- 6С63H (6S63N) - trioda produkcji ZSRR;
- 6С65H (6S65N) - trioda produkcji ZSRR;
Budowa
Nuwistory są zbudowane całkowicie z metalu i ceramiki, bez użycia szkła. Nie posiadają rurek służących do odpompowywania wnętrza, cały proces produkcyjny był prowadzony przez proste roboty w komorach próżniowych. Jakość próżni w nuwistorach była bardzo dobra i nie stosowano geterów.
Elektrody mają budowę koncentryczną. W niektórych typach koncentryczne było również odizolowane za pomocą pierścieni ceramicznych wyprowadzenie anody i siatki sterującej.
Właściwości
Charakteryzuje się m.in. niskimi szumami, niskim mikrofonowaniem, dużą wytrzymałością mechaniczną, dobrą stabilnością temperaturową oraz stosunkowo wysoką niezawodnością. Zmniejszenie wymiarów oraz odległości między elektrodami umożliwiło użycie tych lamp w wyższych zakresach częstotliwości, rzędu kilkuset MHz.
Przypisy
- ↑ Practical Television, Dec. 1962.
Bibliografia
- Leonard Niemcewicz, Lampy elektronowe i półprzewodniki, Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Wydanie III poprawione i uzupełnione, Warszawa 1968;
- RCA Nuvistors Reference Guide.
- O nuwistorah w Radiomuseum