Co to jest rezystor antyparazytowy?
Rezystor antyparazytowy (od przest. parazyt - pasożyt), w literaturze angielskojęzycznej grid-stopper, to rezystor włączony szeregowo z siatką lampy zapobiegający powstawaniu pasożytniczych oscylacji (wzbudzeń).
Rezystao antyparazytowy nie jest elementem zawsze i bezwzględnie koniecznym do pracy układu, warto go jednak stosować z lampami o nachyleniu charakterystyki większym od ok. 5 mA/V dla uniknięcia pasożytniczych oscylacji wielkiej częstotliwości. W przypadku na przykład pentody końcowej EL3 posiadającej nachylenie 9 ma/V mowa jest wprost o konieczności zastosowania tego rezystora w karcie katalogowej [1]. Nie należy też pomijać tego elementu, jeśli znajduje się na schemacie, gdyż może to skutkować uporczywymi oscylacjami niektórych egzemplarzy lamp tego samego typu (np. po wymianie).
Lampy, zwłaszcza o dużym nachyleniu, niezależnie od tego czy są lampami w.cz. czy tylko m.cz., są zdolne wzmacniać sygnały nawet do setek MHz. Wysokie wzmocnienie lampy oraz pojemności międzyelektrodowe mogą prowadzić do powstawania oscylacji. Nieumiejętny montaż, z długimi połączeniami zwiększa jeszcze to ryzyko. Rezystor antyparazytowy wraz z pojemnością wejściową tworzy filtr dolnoprzepustowy ograniczający pasmo i stabilizujący pracę stopnia. Działanie tego rezystora polega również na obniżaniu dobroci niepożądanych obwodów rezonansowych złożonych z pojemności lampy oraz pojemności i indukcyjności montażowych.
Wartość rezystora umieszczonego w siatce sterującej nie jest krytyczna i jakakolwiek z przedziału 1 - 10 kΩ będzie dobra. Standardowo stosuje się 1 kΩ. Najważniejsze by został przylutowany tuż przy końcówce siatki w podstawce lampy, zwiększony dystans niweczy jego działanie. Rezystor siatkowy jest dołączony w drugiej kolejności, od strony przeciwległej (na schemacie).
Podobną funkcję spełnia także rezystor włączony w doprowadzenie siatki ekranującej tetrody lub pentody, w szczególności połączonej w układzie triodowym. W tym przypadku stosuje się wartości kilkusetomowe, najczęściej 100 Ω. Obowiązuje ta sama zasada krótkiego montażu jak w przypadku rezystora w siatce sterującej.
W szczególnych wypadkach rezystory antyparazytowe włącza się też w doprowadzenia anody lub katody, przy czym ich wartości zawierają się w granicach od kilku do kilkudziesięciu omów.
Rezystory antyparazytowe stosowano czasem w obwodzie siatki lampy heterodyny (na przykład w siatce pierwszej oktody) w odbiornikach superheterodynowych, między innymi w celu uniemożliwienia wzbudzania się drgań na częstotliwościach rzędu kilkudziesięciu megaherców.
Przypisy
<references>