Bareter

Bareter to nieliniowy opornik służący do stabilizacji natężenia prądu (stałego lub zmiennego). Najczęściej były stosowane do stabilizacji prądu żarzenia lamp elektronowych.

Budowa

Charakterystyka typowego baretera.

Baretery mają bardzo prostą konstrukcję. Składają sie z cienkiego drutu (najczęściej stalowego) umieszczonego w hermetycznej bańce szklanej wypełnionej zazwyczaj wodorem pod odpowiednim ciśnieniem. Prąd przepływający przez drut nagrzewa go do temperatury 200-700 °C. Żelazo wykazuje bardzo duży współczynnik temperaturowy oporności. W wyniku wzrostu natężenia prądu wzrasta temperatura drutu, za czym następuje wzrost oporu, co z kolei ogranicza dalszy wzrost natężenia prądu. Ważną rolę pełni gaz wypełniający bareter - jego ciśnienie jest dobrane tak, by zapewnić odpowiednie odprowadzanie ciepła w zakresie stabilizującego działania baretera.

Podstawowe parametry bareteru to wartość natężenia prądu stabilizacji – Is oraz zakres napięć dla których zachodzi stabilizacja – od U1 do U2.

Niektóre baretery zawierały dodatkowo urdoks – rodzaj półprzewodnikowego termistora NTC, którego zadaniem było ograniczenie natężenia prądu przy włączeniu zasilania. Na zimno urdoks miał duży opór, który malał po jego rozgrzaniu się.

Zastosowania

Baretery były używany do stabilizacji natężenia prądu w obwodach elektrycznych, szczególnie w obwodach żarzenia szeregowego lamp elektronowych. Stosowano je często w latach 30 i 40. Z biegiem czasu spotykano je coraz rzedziej, utrzymały się aż do lat 60, głównie w sprzęcie pomiarowym. Ostatecznie wyszły z użycia wraz ze zmierzchem lamp elektronowych.

Baretery stabilizujące prąd przemienny są wrażliwe na zewnętrzne pole magnetyczne. Szczególnie wrażliwe są typy o cienkim i długim drucie żelaznym, a więc o niskim prądzie znamionowym oraz szerokim zakresie napięć pracy. Podczas pracy przy prądzie przemiennym i w stałym polu magnetycznym (w odbiorniku radiowym wytwarzanym na przykład przez magnes głośnika) drut drga z częstotliwością sieci zasilającej, co w konsekwencji prowadzi po pewnym czasie do jego zerwania. Z tego powodu baretery pracujące w dawnych odbiornikach radiowych były zaopatrywane w ekrany magnetyczne wykonane z grubej blachy ferromagnetycznej.