TG70
Seria TG70-TG72 to pierwsze tranzystory mocy przemysłowo produkowane wielkoseryjnie w Polsce. Są tranzystorami germanowymi stopowymi, typu PNP. Przez dziesięć lat były praktycznie jedynymi tranzystorami mocy polskiej produkcji.
Historia
Produkcję seryjną tranzystorów serii TG70 rozpoczęła Fabryka Półprzewodników TEWA w roku 1960[1]. Były one podstawowymi tranzystorami mocy używanymi w polskich konstrukcjach z lat 60. Produkowano je długo, jeszcze w połowie lat 70 XX w zdarzały się nowo konstruowane urządzenia, w których je stosowano (na przykład magnetofony serii ZK-240 produkcji ZRK). Umieszczano je w metalowych obudowach TO-3, w początkowym okresie produkcji uszczelnianych żywicą. Rok i miesiąc produkcji można określić na podstawie kodu daty umieszczonego na obudowie. W końcowym okresie produkcji (początek lat 70) zmieniono nazwę na ADP670-672. Produkowano również wersję o zwiększonej niezawodności, do celów profesjonalnych, początkowo oznaczaną przyrostkiem "S", a później ADAP70-72.
Charakterystyka
TG70-TG72 były germanowymi tranzystorami stopowymi dużej mocy (dopuszczalna moc strat kolektora 10W) i małej częstotliwości (częstotliwość graniczna wynosiła 100 kHz), typu pnp. Poszczególne typy różniły się dopuszczalnym napięciem kolektora - TG70: 30V, TG71: 20V i TG72: 60V.
Bardzo rzadko można natknąć się na tranzystor TG73. Nie ma o nim żadnej wzmianki w dostępnych źródłach pisanych ani katalogach. Pomiary wykonane na pojedynczych egzemplarzach wskazują, że miał on większe dopuszczalne napięcia od pozostałych tranzystorów serii. Może to być jednak złudne, gdyż niektóre egzemplarze tranzystorów TG70 charakteryzują się jeszcze wyższymi napięciami przebicia.
Tranzystory TG70 z głównego okresu produkcji występowały w trzech rodzajach obudowy TO-3. Pierwszy charakteryzuje się uszczelnieniem miejsca zgrzewu części obudowy za pomocą żywicy. Drugi nie ma żywicy, a ma mniej zaokrągloną "pokrywkę". Trzecia wersja, produkowana w latach 70 (zarówno pod nazwą TG70 jak ADP670) jest najbardziej płaska i ma przetłoczenie na bocznej powierzchni "pokrywki". Zdarzały się egzemplarze ze złoconymi wyprowadzeniami.
| Typ | Parametry dopuszczalne | Parametry charakterystyczne | Uwagi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| UCBO [V] | UCES [V] | IC [A] | PC [W] (tcase=25°C) | h21E (-0.3A,-0.6V) | -ICBO (max,-20V) | fT [MHz] (min,1mA,-6V) | ||
| TG70 | -30 | -30 | -1.5 | 10 | 30..200 | 100 | 0.1 | Cena zbytu 210zł (1963), 75zł (1964), detaliczna 115zł (1964). Para: cena zbytu 160zł, detaliczna 260zł (1964). |
| TG71 | -20 | -20 | -1.5 | 10 | 30..200 | 100 | 0.1 | Cena zbytu 65zł, detaliczna 82zł (1963). Para: cena zbytu 138zł, detaliczna 180zł (1964). |
| TG72 | -60 | -60 | -1.5 | 10 | 30..200 | 100 | 0.1 | Cena zbytu 150zł, detaliczna 220zł (1964). Para: cena zbytu 310zł, detaliczna 500zł (1964). |
| TG73 | -90 | -90 | Wartości oszacowane na podstawie pomiarów. | |||||
Propozycje zastosowania
Tranzystory serii TG70 były stosunkowo drogie. Obecnie na skutek upłynniania zapasów można je jeszcze kupić po stosunkowo niewielkiej cenie. Oczywistym ich zastosowaniem jest renowacja zabytkowego sprzętu, ale nic nie stoi na przeszkodzie by spróbować je zastosować we własnych konstrukcjach retro. W literaturze radioamatorskiej z lat 60 i 70 można znaleźć naprawdę niezliczone przykłady ich zastosowań, na przykład zasilacze warsztatowe[2][3], przetwornice do lamp błyskowych[4] i świetlówek[5], wzmacniacze akustyczne mocy zarówno transformatorowe[6] i jak i beztransformatorowe[7][8][9], (w tym również o stosunkowo dobrej jakości) i wiele innych[10][11][12].
TG70 miały opinię niezniszczalnych - trochę w tym prawdy, nawet mocno przegrzane po ostygnięciu wydawały się działać całkiem normalnie. Niestety ich parametry (szczególnie prądy zerowe) stopniowo psuły się przy takim traktowaniu. Należy unikać nawet krótkotrwałych przeciążeń.
Przypisy
- ↑ Vademecum polskiego przemysłu elektronicznego, WKŁ, Warszawa 1964
- ↑ Jacek Sawicki, Tranzystorowy zasilacz stabilizowany, Młody Technik 8/1970. [1]
- ↑ Michał Gołębiewski, Janusz Kwaśniewski, Regulowany zasilacz tranzystorowy 0-31V 1A, Radioamator i krótkofalowiec 2/1972, 3/1972.
- ↑ Witold Kozak, Przetwornica do lamp błyskowych, Młody Technik, 7/1963. [2]
- ↑ Jerzy Pietrzyk, Miniaturowe świetlówki, Młody Technik, 2/1970. [3]
- ↑ Witold Kozak, Wzmacniacz tranzystorowy (o mocy 10 W), Młody Technik 6/1968. [4]
- ↑ Witold Kozak, Wzmacniacz tranzystorowy "Extra WT-62", Młody Technik 8/1962. [5]
- ↑ Piotr Słodowy, Wzmacniacz stereofoniczny HiFi, Radioamator i krótkofalowiec, 1/1972, 2/1972.
- ↑ Jerzy Serafin, Stereofoniczny zestaw akustyczny "Ziphona-s", Radioamator i krótkofalowiec 9/1972, 10/1972.
- ↑ Jacek Sawicki, Fototelefon, Młody Technik 6/1972.
- ↑ Tranzystorowa syrena, Młody Technik 12/1971. [6]
- ↑ Władysław Nowak, Telefon głośno mówiący, Młody Technik 2/1968. [7]