Tekst źródłowy strony Heksoda

{{Spis treści}}
'''Heksoda''' jest [[lampa próżniowa|lampą próżniową]] zawierającą sześć elektrod: [[anoda|anodę]], [[katoda|katodę]] i cztery [[Siatka (elektroda)|siatki]]. Heksody były używane głównie jako [[mieszacz]]e w odbiornikach radiowych i separatory impulsów w odbiornikach telewizyjnych. Obecnie nie są produkowane.
[[Plik:EF8.JPG|thumb|200px|Wzmacniające heksody EF8 produkcji firmy Philips.]]
[[Plik:Rens1234.JPG|thumb|200px|Heksoda ([[selektoda]]) wzmacniająca RENS1234 firmy Telefunken.]]

== Historia i budowa ==
[[Plik:Hexode symbol.svg|75px|thumb|left|Symbol heksody]]Heksoda pojawiła się nieco później niż [[heptoda]] (pentagrid przemiany), która teoretycznie rzecz biorąc jest bardziej skomplikowana - posiada o jedną siatkę więcej. W 1933 [[RCA (firma)|RCA]] wyprodukowała heptody przemiany 2A7 i 6A7, przeznaczone do [[superheterodyna|superheterodynowych]] odbiorników radiowych. Odpowiedzią europejska była badzo szybka, co wskazuje że prace nad mieszaczami były prowadzone jednocześnie. Niemiecki [[Telefunken]] wprowadził do produkcji heksodę przemiany RENS1224, a później triodę-heksodę ACH1. Brytyjski [[MOV (przedsiębiorstwo)|MOV]] od następnego roku produkował pentagrid przemiany MX40, a po dwóch latach wprowadził triodę-heksodę MX41, która miała układ wyprowadzeń taki, że można nią było zastąpić lampę MX40 bez wprowadzania żadnych zmian w odbiorniku<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Okamura | imię = Sōgo | tytuł = History of electron tube | data = 1994 | wydawca = Ohmsha  | miejsce = Tokio | isbn = 978-90-5199-145-1 | strony = 110 }}</ref>.

Typowa heksoda posiada dwie siatki sterujące - pierwszą i trzecią, oraz dwie siatki ekranujące, które są podłączone do wysokiego dodatniego napięcia i pełnią identyczną rolę jak siatka druga w [[tetroda|tetrodzie]] - ekranują one elektrody od siebie. Siatka druga w heksodzie separuje obie siatki sterujące, a siatka czwarta separuje siatkę trzecią od anody. Zastosowanie dwóch siatek sterujących umożliwia wpływanie na prąd anody z dwóch niezależnych źródeł, przy czym obie siatki sterujące są od siebie niezależne. Zasada działania drugiej siatki sterującej jest odmienna niż pierwszej - pierwsza siatka sterująca jak we wszystkich lampach próżniowych steruje emisją elektronów z katody, czyli zmienia jednocześnie prąd anodowy i katodowy. Natomiast druga siatka sterująca działa inaczej - rozdziela strumień elektronów pomiędzy siatkę drugą a anodę.

Z oczywistych powodów lampa ta nie jest wykonywana jako lampa mocy. W europejskim [[system oznaczeń lamp|systemie oznaczeń lamp]] heksody oznacza się literą '''H'''.

== Rodzaje heksod ==
=== Heksoda wzmacniająca ===
Bardzo nieliczne typy heksod były przeznaczone do pracy jako wzmacniacze wielkiej częstotliwości (sterowane w siatce pierwszej). Dodatkowe siatki miały różne funkcje, na przykład w lampie EF8 dodatkowa siatka kształtowała strumień elektronów tak, by omijał siatkę ekranującą, co zmniejszało szumy lampy. W heksodzie E449 (RENS1234) przeznaczeniem trzeciej siatki była [[automatyczna regulacja wzmocnienia]]. 

=== Heksoda przemiany ===
Podstawowe zastosowanie heksody to [[mieszacz iloczynowy|mieszacze iloczynowe]] (mnożące) w stopniach przemiany odbiorników radiowych na zakresach fal [[fale długie|długich]], [[fale średnie|średnich]] i [[fale krótkie|krótkich]], oraz jako lampa kluczująca, na przykład w odbiornikach telewizyjnych jako separator impulsów odchylania. Sygnał wejściowy wprowadza się na siatkę drugą, [[heterodyna|heterodyny]] na trzecią.

Istniała też możliwość wykorzystania siatek 3 i 4 jako "siatki sterującej" i "anody" lokalnego oscylatora. Lampa nie wymagała wtedy dodatkowej heterodyny zewnętrznej, jednak w praktyce odbiorniki radiowe stosujące takie rozwiązanie były bardzo rzadkie, produkowano je w latach 1933 i 1934.

Lampy zawierające w bańce jedynie heksodę mieszającą były stosunkowo nieliczne, należą do nich E448 (RENS1224), AH1, KH1, CH1.

=== W lampach złożonych ===
Heksody bardzo często były montowane w jednej bańce z [[trioda|triodą]] która pracowała jako oscylator lokalny (heterodyna). Siatkę trzecią heksody zwykle łączono wtedy wewnątrz lampy z siatką triody co było typowe dla lamp pracujących jako mieszacze. Tak zbudowane są na przykład lampy 6J8, 7S7, ACH1, ECH2, ECH3, ECH11, ECH33, ECH41, ECH42, ECH80 i liczne podobne.

{{Przypisy}}

== Bibliografia ==
* {{Cytuj książkę |autor = Piotr Mikołajczyk | tytuł=Vademecum lamp elektronowych | rok=1959 | miejsce=Warszawa| wydawca = PWT }}
* {{Cytuj stronę | nazwisko =  | imię =  | tytuł = RENS1234 operation | url = http://www.radiomuseum.org/forum/rens1234_operation.html | opublikowany =  | data =  | data dostępu = 2012-07-21 }}
* {{Cytuj stronę | nazwisko =  | imię =  | tytuł = http://www.stareradia.pl/mixer.html | url = http://www.stareradia.pl/mixer.html | opublikowany =  | data =  | data dostępu = 2012-07-21 }}
* {{Cytuj stronę | nazwisko =  | imię =  | tytuł = RENS 1224, Tube RENS1224; Röhre RENS 1224 ID152, HEXODE | url = http://www.radiomuseum.org/tubes/tube_rens1224.html | opublikowany =  | data =  | data dostępu = 2012-07-21 }}

[[Kategoria:Lampy elektronowe]]

[[en:Pentagrid converter#The Hexode]]
[[kk:Гексод]]
[[lv:Heksode]]
[[ru:Гексод]]