Tekst źródłowy strony TG70

[[Plik:TG70_c.jpg|thumb|200px|Tranzystory TG70 w różnych obudowach.]]
Seria '''TG70-TG72''' to pierwsze [[tranzystor|tranzystory]] mocy przemysłowo produkowane wielkoseryjnie w Polsce. Są tranzystorami germanowymi stopowymi, typu PNP. Przez dziesięć lat były praktycznie jedynymi tranzystorami mocy polskiej produkcji.

== Historia ==
Produkcję seryjną tranzystorów serii TG70 rozpoczęła Fabryka Półprzewodników [[Tewa|TEWA]] w roku 1960<ref>''Vademecum polskiego przemysłu elektronicznego'', WKŁ, Warszawa 1964</ref>. Były one podstawowymi tranzystorami mocy używanymi w polskich konstrukcjach z lat 60. Produkowano je długo, jeszcze w połowie lat 70 XX w zdarzały się nowo konstruowane urządzenia, w których je stosowano (na przykład magnetofony serii [[ZK-240]] produkcji [[ZRK]]). Umieszczano je w metalowych obudowach [[TO-3]], w początkowym okresie produkcji uszczelnianych żywicą. W końcowym okresie produkcji (początek lat 70) zmieniono nazwę na ADP670-672. Produkowano również wersję o zwiększonej niezawodności, do celów profesjonalnych, początkowo oznaczaną przyrostkiem "S", a później ADAP70-72.
<center>
<gallery widths=150>
TG70_zlo.jpg
ADP671.jpg
TG72.jpg
TG73.jpg
</gallery>
</center>

== Charakterystyka ==
[[Plik:Polish TEWA TG70 transistors.jpg|thumb|200px|Tranzystory TG70 fabryki TEWA w obudowach TO-3 z różnych okresów produkcji.]]
TG70-TG72 były germanowymi tranzystorami stopowymi dużej mocy (dopuszczalna moc strat kolektora 10W) i małej częstotliwości (częstotliwość graniczna wynosiła 100 kHz), typu pnp. Poszczególne typy różniły się dopuszczalnym napięciem kolektora - TG70: 30V, TG71: 20V i TG72: 60V.

Bardzo rzadko można natknąć się na tranzystor '''TG73'''. Nie ma o nim żadnej wzmianki w dostępnych źródłach pisanych. Pomiary wykonane na pojedynczych egzemplarzach wskazują, że miał on większe dopuszczalne napięcia od pozostałych tranzystorów serii. Może to być jednak złudne, gdyż niektóre tranzystory TG70 charakteryzują się jeszcze wyższymi napięciami.

Tranzystory TG70 z głównego okresu produkcji występowały w trzech rodzajach obudowy TO-3. Pierwszy charakteryzuje się uszczelnieniem miejsca zgrzewu części obudowy za pomocą żywicy. Drugi nie ma żywicy, a ma mniej zaokrągloną "pokrywkę". Trzecia wersja, używana w latach 70 (zarówno pod nazwą TG70 jak ADP670) jest najbardziej płaska i ma przetłoczenie na bocznej powierzchni "pokrywki". Zdarzały się egzemplarze ze złoconymi wyprowadzeniami.

{| class="wikitable"
|-
! rowspan = 2 | Typ
! colspan = 4 | Parametry dopuszczalne
! colspan = 3 | Parametry charakterystyczne
! rowspan = 2 | Uwagi
|-
! U<sub>CBO</sub> [V] !! U<sub>CES</sub> [V] !! I<sub>C</sub> [A] !! P<sub>C</sub> [W] (t<sub>case</sub>=25°C) !! h<sub>21E</sub> (-0.3A,-0.6V) !! -I<sub>CBO</sub> (max,-20V) !! f<sub>T</sub> [MHz] (min,1mA,-6V)
|- align=center
! TG70
| -30 || -30 || -1.5 || 10 || 30..200 || 100 || 0.1
| Cena zbytu 210zł (1963), 75zł (1964), detaliczna 115zł (1964). Para: cena zbytu 160zł, detaliczna 260zł (1964).
|- align=center
! TG71
| -20 || -20 || -1.5 || 10 || 30..200 || 100 || 0.1
| Cena zbytu 65zł, detaliczna 82zł (1963). Para: cena zbytu 138zł, detaliczna 180zł (1964). 
|- align=center
! TG72
| -60 || -60 || -1.5 || 10 || 30..200 || 100 || 0.1
| Cena zbytu 150zł, detaliczna 220zł (1964). Para: cena zbytu 310zł, detaliczna 500zł (1964). 
|- align=center
! TG73
|  -90 || -90  ||  ||  ||  ||  || || Wartości oszacowane na podstawie pomiarów.
|}
<center>
<gallery widths=150>
TG70_f.jpg
Inside TG70 transistor.jpg
TG70_i.jpg
TG70_h.jpg
</gallery>
</center>

== Propozycje zastosowania ==
Tranzystory serii TG70 były stosunkowo drogie. Obecnie na skutek upłynniania zapasów można jej jeszcze kupić po stosunkowo niewielkiej cenie. Oczywistym ich zastosowaniem jest renowacja zabytkowego sprzętu, ale nic nie stoi na przeszkodzie by spróbować je zastosować we własnych konstrukcjach retro. W literaturze radioamatorskiej z lat 60 i 70 można znaleźć naprawdę niezliczone przykłady ich zastosowań, na przykład zasilacze, przetwornice do lamp błyskowych<ref>Witold Kozak, ''Przetwornica do lamp błyskowych'', Młody Technik, 7/1963. [http://www.mt.com.pl/archiwum/63-MT-07-Przetwornica_tranzystorowa.pdf]</ref> i świetlówek<ref>Jerzy Pietrzyk, ''Miniaturowe świetlówki'', Młody Technik, 2/1970. [http://www.mt.com.pl/archiwum/70-NW-02-Miniaturowe_swietlowki.pdf]</ref>, wzmacniacze akustyczne mocy zarówno transformatorowe i jak i beztransformatorowe<ref>Witold Kozak, ''Wzmacniacz tranzystorowy "Extra WT-62"'', Młody Technik 8/1962. [http://www.mt.com.pl/archiwum/62-MT-08-Wzmacniacz_tranzystorowy.pdf]</ref>, (w tym również o stosunkowo dobrej jakości) i wiele innych<ref>Jacek Sawicki, ''Fototelefon'', Młody Technik 6/1972.</ref>.

TG70 miały opinię niezniszczalnych - trochę w tym prawdy, nawet mocno przegrzane po ostygnięciu wydawały się działać całkiem normalnie. Niestety ich parametry (szczególnie prądy zerowe)stopniowo psuły się przy takich przeciążeniach. Należy unikać nawet krótkotrwałych przeciążeń.

== Przypisy ==
<references/>

== Bibliografia ==
* [http://bee.mif.pg.gda.pl/Jasiu/Katalog/adp670_672.pdf Karta katalogowa online].

== Linki zewnętrzne ==
* [http://www.tubedevices.com/alek/polprzewodniki/tg70/tg70.htm TG70 na stronie Alka Zawady].

[[Kategoria: Półprzewodniki]]