Jakie firmy produkowały w Polsce lampy przed II wojną światową?
Pierwsze lampy elektronowe wyprodukowano w Polce w roku 1921. Produkcja na dużą skalę została uruchomiona przez firmę Philips, a liczbę odbiorczych lamp elektronowych wytwarzanych w Polsce bezpośrednio przed II w.ś. szacuje się na od około 700 tysięcy[1] do 1,2 miliona[2] sztuk rocznie.
Radjopol
Osobna strona - Radjopol
Pierwsza informacja o produkcji lamp w Polsce (rozpoczętej 1 grudnia 1921, według wzorów francuskich) dotyczy niewielkiej, zatrudniającej kilka osób, warszawskiej firmy Radjopol. Informacja ukazała się w Przeglądzie Elektrotechnicznym z czerwca 1922[3]. Produkcja na większą skalę rozpoczęła się po włączeniu Radjopolu do Polskiego Towarzystwa Radiotechnicznego.
Polskie Towarzystwo Radiotechniczne
Osobna strona - Polskie Towarzystwo Radiotechniczne
Polskie Towarzystwo Radiotechniczne (PTR) – powstało w 1923 przez połączenie spółek Farad i Radjopol . Do końca lat 20 produkowano kilka typów lamp w oparciu o licencje francuskie. W roku 1928 przedsiębiorstwo zostało przejęte przez Polskie Zakłady Marconi i produkowano w nich między innymi lampy nadawcze[4].
Polon
Osobna strona - Polon
W 1926 firma Polon z Bydgoszczy podjęła produkcję lamp elektronowych, wstrzymała ją pod koniec lat 20. Lampy były budowane według wzorów amerykańskich.[4].
Philips
Osobna strona - Polskie Zakłady Philips
Powstałe w 1922 roku Polskie Zakłady Philips rozpoczęły produkcję lamp w połowie lat 20 (w 1928 wyprodukowano około 286 tysięcy lamp). W 1930 wybudowano hutę szkła, która już w początkowym okresie dostarczała 1500 baniek dziennie, a w latach 30 Philips osiągnął na polskim rynku pozycję dominującego producenta, bliską monopolowi. W 1938 rozpoczęto tworzenie przyzakładowego laboratorium badawczego, konstrukcyjnego i technologicznego, ale do wybuchu wojny działania te nie zostały zakończone[4][5]. Lampy Philipsa produkowane w Polsce często miały napisy wykonane po polsku. Można je też spotkać w innych krajach (także sygnowane przez lokalne firmy zależne, jak Valvo w Niemczech).
Zjednoczone Fabryki Żarówek Tungsram|Tungsram
Osobna strona - Warszawskie Zjednoczone Fabryki Żarówek Tungsram
Warszawskie Zjednoczone Fabryki Żarówek Tungsram rozpoczęły produkcję odbiorczych lamp elektronowych w 1937 i od 1938 stały się największym konkurentem Philipsa[4]. Niestety Tungsram nie oznaczał na bańkach miejsca produkcji i trudno określić, które z lamp były produkowane w Polsce, a które importowane.
Przypisy
Bibliografia
- Krzysztof Chołoniewski, Józef Koszewski: Polska radiotechnika lotnicza 1918-1939, Wydawnictwo ZP, Piekary Śląskie 2009, ISBN 978-83-61529-06-4, str. 94.
- Mieczysław Hutnik, Tadeusz Pachniewicz: Zarys historii polskiego przemysłu elektronicznego do 1985 roku, SEP, Warszawa 1994.
- SEP: Historia elektryki polskiej, WNT, Warszawa 1974, tom III, Elektronika i telekomunikacja.
- Stinzing Roman, Szczygieł Eugeniusz i Berezowski Henryk: Złote lata radia w II Rzeczypospolitej. Nowy Sącz: V.I.D.I., 2000, str. 156. ISBN 83-909628-6-1
- Vademecum polskiego przemysłu elektronicznego, WKŁ, Warszawa 1964.