EF50

EF50
Pentoda regulacyjna
Żarzenie pośrednie, równoległe Uż 6,3 V Iż 300 mA
Parametry dopuszczalne Pamax 3 W Uamax 300V Us2max 300V Parametry charakterystyczne Sa 6,5-0,45 mA/V
<htmlet nocache="yes">Frank_begin</htmlet> value=^EF50$ <htmlet nocache="yes">Frank_end</htmlet>
w katalogu Franka

EF50 - Szerokopasmowa pentoda regulacyjna (selektoda) częstotliwości z loktalowym cokołem 9. nóżkowym. Została opracowana bezpośrednio przed II wojną światową, była szeroko stosowana w sprzęcie radarowym, łączności, telewizyjnym itp. Wywarła znaczący wpływ na rozwój techniki lampowej.

Historia i zastosowania

W latach 30 podejmowano próby zwiększenia częstotliwości pracy lamp poprzez skrócenie wyprowadzeń elektrod. Powstało kilka konstrukcji, na przykład lampy żołędziowe firmy RCA, były one jednak drogie i trudne w masowej produkcji. W 1938 Philips opracował konstrukcję cokołu z prasowanego szkła, która miała znacznie mniejsze indukcyjności i pojemności wyprowadzeń od stosowanych wcześniej lamp spłaszczowych, których konstrukcję opierano w dużej mierze na technologii stosowanej w żarówkach. Nowe rozwiązanie, w postaci talerzyka z zaprasowanymi w szkle wyprowadzeniami elektrod stało się wkrótce standardem w konstrukcji lamp elektronowych. Lampa EF50 była jedną z niewielu lamp produkowanych z dziewięcionóżkowym cokołem loktalowym. Pierwotnie była przeznaczona do techniki telewizyjnej, ale w trakcie wojny masowo stosowano ją w sprzęcie wojskowym - radarach i urządzeniach łączności. Była dla Wielkiej Brytanii tym, czym RV12P2000 dla Niemiec i 6AC7 dla USA.

Została wyparta przez lampy zminiaturyzowane, w znaczniej mierze przez nowalową EF80.

Odpowiedniki

VT-250, Z90, VR91, 10E/92, ARP35, ZA3058, CV1091, CV1578, 63-SPT

Ciekawostki

1. Pierwsze wersje prototypowy miały szklaną bańkę i zagięte do wewnątrz nóżki, które zatrzaskiwały się w podstawce. Wersje produkcyjne miały nóżki proste, a bańkę aluminiową.
2. Zastosowany po raz pierwszy w technice radarowej wzmacniacz pośredniej częstotliwości na lampach EF50 pochodził z telewizorów firmy PYE model 915.
3. 10 maja 1940, po ataku Niemców na Holandię, wszystkie półprodukty do lamp EF50 oraz maszyny do ich wytwarzania zostały przewiezione do Wielkiej Brytanii. Wykorzystano je do podjęcia masowej produkcji w zakładach Mullarda, brytyjskiej filii Philipsa. Kierownictwo firmy zostało ewakuowane na pokładzie niszczyciela razem z rodziną królewską.

   

   Wnętrze repliki maszyny SSEM.

4. Wariant lampy EF50 z katodą wyprowadzoną na cztery nóżki (oznaczany EF54) był w stanie pracować do 200 MHz i zastępował lampy żołędziowe.
5. Pierwszy komputer wykonujący program zapisany w pamięci operacyjnej zawierał podstawowe układy logiczne zbudowane na lampach EF50. Był to skonstruowany na Uniwersytecie w Manchesterze SSEM (Small Scale Experimental Machine). Jego rozwinięciem był pierwszy naprawdę użyteczny komputer tego typu nazwany Mark I i pierwszy komputer komercyjny (wyprodukowany przez Ferranti). Również one były zbudowane z użyciem lamp EF50.. W 1998, w 50 rocznicę SSEM wykonano jego działającą replikę, która znajduje się w The Museum of Science and Industry w Manchesterze. W trakcie obchodów rocznicy odbyły się nawet zawody programistyczne na tym komputerze.

Właściwości i możliwości wykorzystania

Choć EF50 była wyprodukowana w olbrzymiej liczbie, to obecnie w Polsce jest już dosyć rzadka.

Co prawda EF50 jest selektodą, ale zakres zmian nachylenia nie jest specjalnie duży, co powoduję że jest uniwersalna.

EF50 nadaje się również do efektywnego sterowania w siatce trzeciej.

Bibliografia

1. Mikołajczyk Piotr, Paszkowski Bohdan: Electronic Universal Vade-mecum, WNT, Warszawa, 1964.
2. The EF50, the Tube that helped to Win the War

Linki zewnętrzne

• EF50 na stronie Radiomuseum: http://www.radiomuseum.org/tubes/tube_ef50.html.

Skróty oznaczeń używanych na Wiki Oktoda

μ - wzmocnienie napięciowe μs2 - oddziaływanie napięciowe siatki drugiej α - wskazanie wskaźnika dostrojenia AM - modulacja amplitudy ARCz - automatyczna regulacja częstotliwości ARW - automatyczna regulacja wzmocnienia Ia - prąd anody Iaimax - maksymalny prąd anody w impulsie Il - prąd ekranu Is - prąd siatki Is1 - prąd siatki pierwszej Is2 - prąd siatki drugiej Is3 - prąd siatki trzeciej Is4 - prąd siatki czwartej Iamax - maksymalny prąd anody Ikmax - maksymalny prąd katody Io - maksymalny prąd wyprostowany Iż - prąd żarzenia FM - modulacja częstotliwości h - zniekształcenia nieliniowe m.cz. - małej częstotliwości Pamax - maksymalna moc strat w anodzie p.cz. - pośredniej częstotliwości Ps2max - maksymalna moc strat w siatce drugiej Pwy -moc wyjściowa ra - opór wewnętrzny Ra - opór obwodu anodowego Rk - rezystancja w katodzie Rg - rezystancja w obwodzie siatki Sa - nachylenie charakterystyki lampy Ua - napięcie anody Ua≈ - napięcie zmienne na anodzie Uaiwmax - maksymalne wsteczne napięcie anody w impulsie Uamax - maksymalne napięcie anody Ub - napięcie zasilania Ubmax - maksymalne napięcie zasilania Ul - napięcie ekranu Us - napięcie siatki Us1 - napięcie siatki pierwszej Us2 - napięcie siatki drugiej Us2max - maksymalne napięcie siatki drugiej Us3 - napięcie siatki trzeciej Us4 - napięcie siatki czwartej Utr - maksymalne napięcie prądu zmiennego Uż - napięcie żarzenia Uż-k - maksymalne napięcie między włóknem żarzenia a katodą