Heksoda: Różnice pomiędzy wersjami
| Linia 21: | Linia 21: | ||
Podstawowe zastosowanie heksody to [[mieszacz iloczynowy|mieszacze iloczynowe]] (mnożące) w stopniach przemiany odbiorników radiowych na zakresach fal [[fale długie|długich]], [[fale średnie|średnich]] i [[fale krótkie|krótkich]], oraz jako lampa kluczująca, na przykład w odbiornikach telewizyjnych jako separator impulsów odchylania. Sygnał wejściowy wprowadza się na siatkę drugą, [[heterodyna|heterodyny]] na trzecią. | Podstawowe zastosowanie heksody to [[mieszacz iloczynowy|mieszacze iloczynowe]] (mnożące) w stopniach przemiany odbiorników radiowych na zakresach fal [[fale długie|długich]], [[fale średnie|średnich]] i [[fale krótkie|krótkich]], oraz jako lampa kluczująca, na przykład w odbiornikach telewizyjnych jako separator impulsów odchylania. Sygnał wejściowy wprowadza się na siatkę drugą, [[heterodyna|heterodyny]] na trzecią. | ||
Istniała też możliwość wykorzystania siatek 3 i 4 jako "siatki sterującej" i "anody" lokalnego oscylatora. Lampa nie wymagała wtedy dodatkowej heterodyny zewnętrznej. Rozwiązanie to było stosowane dość powszechnie w luksusowych odbiornikach superheterodynowych w 1933 roku (w prostszych stosowano mieszacz na pentodzie). Wadą takiego rozwiązania była niemożność objęcia mieszacza automatyczną regulacją wzmocnienia (potencjał siatki pierwszej z oczywistych względów ma znaczący wpływ na pracę heterodyny) toteż stopień przemiany był | Istniała też możliwość wykorzystania siatek 3 i 4 jako "siatki sterującej" i "anody" lokalnego oscylatora. Lampa nie wymagała wtedy dodatkowej heterodyny zewnętrznej. Rozwiązanie to było stosowane dość powszechnie w luksusowych odbiornikach superheterodynowych w 1933 roku (w prostszych stosowano mieszacz na pentodzie). Wadą takiego rozwiązania była niemożność objęcia mieszacza automatyczną regulacją wzmocnienia (potencjał siatki pierwszej z oczywistych względów ma znaczący wpływ na pracę heterodyny) toteż stopień przemiany był często poprzedzony rezonansowym wzmacniaczem w.cz. zrealizowanym na selektodzie, przy czym najczęściej stosowano tu do pary heksodę regulacyjną RENS1234/E449. Heksody przemiany zostały niemal natychmiast wyparte przez wprowadzone w 1934 roku nowocześniejsze lampy - oktody i triody-heksody. | ||
Lampy zawierające w bańce jedynie heksodę | Lampy zawierające w bańce jedynie heksodę były stosunkowo nieliczne. Należy tu odróżnić tzw. heksody przemiany przewidziane do realizacji mieszacza i heterodyny (RENS1234, E448), od bardziej uniwersalnych heksod-selektod mieszających (AH1, AH100, KH1, CH1, EH1), które były przewidziane do pracy z zewnętrzną heterodyną, oraz do pracy jako heksody wzmacniające wielkiej lub pośredniej częstotliwości. | ||
=== W lampach złożonych === | === W lampach złożonych === | ||
Wersja z 09:31, 22 lip 2012
Heksoda jest próżniową lampą elektronową zawierającą sześć elektrod: anodę, katodę i cztery siatki. Heksody były używane głównie jako mieszacze w odbiornikach radiowych i separatory impulsów w odbiornikach telewizyjnych. Obecnie nie są produkowane.
Historia i budowa
Heksoda pojawiła się nieco później niż heptoda (pentagrid przemiany), która teoretycznie rzecz biorąc jest bardziej skomplikowana - posiada o jedną siatkę więcej. W 1933 RCA wyprodukowała heptody przemiany 2A7 i 6A7, przeznaczone do superheterodynowych odbiorników radiowych. Odpowiedzią europejska była badzo szybka, co wskazuje że prace nad mieszaczami były prowadzone jednocześnie. Niemiecki Telefunken wprowadził do produkcji heksodę przemiany RENS1224, a później triodę-heksodę ACH1. Brytyjski MOV od następnego roku produkował pentagrid przemiany MX40, a po dwóch latach wprowadził triodę-heksodę MX41, która miała układ wyprowadzeń taki, że można nią było zastąpić lampę MX40 bez wprowadzania żadnych zmian w odbiorniku[1].
Typowa heksoda posiada dwie siatki sterujące - pierwszą i trzecią, oraz dwie siatki ekranujące, które są podłączone do wysokiego dodatniego napięcia i pełnią identyczną rolę jak siatka druga w tetrodzie - ekranują one elektrody od siebie. Siatka druga w heksodzie separuje obie siatki sterujące, a siatka czwarta separuje siatkę trzecią od anody. Zastosowanie dwóch siatek sterujących umożliwia wpływanie na prąd anody z dwóch niezależnych źródeł, przy czym obie siatki sterujące są od siebie niezależne. Zasada działania drugiej siatki sterującej jest odmienna niż pierwszej - pierwsza siatka sterująca jak we wszystkich lampach próżniowych steruje emisją elektronów z katody, czyli zmienia jednocześnie prąd anodowy i katodowy. Natomiast druga siatka sterująca działa inaczej - rozdziela strumień elektronów pomiędzy siatkę drugą a anodę.
Z oczywistych powodów lampa ta nie jest wykonywana jako lampa mocy. W europejskim systemie oznaczeń lamp heksody oznacza się literą H.
Rodzaje heksod
Heksoda wzmacniająca
Bardzo nieliczne typy heksod były przeznaczone do pracy jako wzmacniacze wielkiej częstotliwości (sterowane w siatce pierwszej). Dodatkowe siatki miały różne funkcje, na przykład w lampie EF8 firmy Philips dodatkowa siatka kształtowała strumień elektronów tak, by omijał siatkę ekranującą, co zmniejszało szumy lampy (z tego powodu producent nazywał ją silentodą). W heksodzie E449 (RENS1234) przeznaczeniem trzeciej siatki była automatyczna regulacja wzmocnienia.
Heksoda przemiany
Podstawowe zastosowanie heksody to mieszacze iloczynowe (mnożące) w stopniach przemiany odbiorników radiowych na zakresach fal długich, średnich i krótkich, oraz jako lampa kluczująca, na przykład w odbiornikach telewizyjnych jako separator impulsów odchylania. Sygnał wejściowy wprowadza się na siatkę drugą, heterodyny na trzecią.
Istniała też możliwość wykorzystania siatek 3 i 4 jako "siatki sterującej" i "anody" lokalnego oscylatora. Lampa nie wymagała wtedy dodatkowej heterodyny zewnętrznej. Rozwiązanie to było stosowane dość powszechnie w luksusowych odbiornikach superheterodynowych w 1933 roku (w prostszych stosowano mieszacz na pentodzie). Wadą takiego rozwiązania była niemożność objęcia mieszacza automatyczną regulacją wzmocnienia (potencjał siatki pierwszej z oczywistych względów ma znaczący wpływ na pracę heterodyny) toteż stopień przemiany był często poprzedzony rezonansowym wzmacniaczem w.cz. zrealizowanym na selektodzie, przy czym najczęściej stosowano tu do pary heksodę regulacyjną RENS1234/E449. Heksody przemiany zostały niemal natychmiast wyparte przez wprowadzone w 1934 roku nowocześniejsze lampy - oktody i triody-heksody.
Lampy zawierające w bańce jedynie heksodę były stosunkowo nieliczne. Należy tu odróżnić tzw. heksody przemiany przewidziane do realizacji mieszacza i heterodyny (RENS1234, E448), od bardziej uniwersalnych heksod-selektod mieszających (AH1, AH100, KH1, CH1, EH1), które były przewidziane do pracy z zewnętrzną heterodyną, oraz do pracy jako heksody wzmacniające wielkiej lub pośredniej częstotliwości.
W lampach złożonych
Heksody bardzo często były montowane w jednej bańce z triodą która pracowała jako oscylator lokalny (heterodyna). Siatkę trzecią heksody zwykle łączono wtedy wewnątrz lampy z siatką triody co było typowe dla lamp pracujących jako mieszacze. Tak zbudowane są na przykład lampy 6J8, 7S7, ACH1, ECH2, ECH3, ECH11, ECH33, ECH41, ECH42, ECH80 i liczne podobne.
Przypisy
- ↑ Okamura Sōgo: History of electron tube, Ohmsha, Tokio, 1994, str. 110, ISBN 978-90-5199-145-1.
Bibliografia
- Piotr Mikołajczyk: Vademecum lamp elektronowych, PWT, Warszawa, 1959.
- RENS1234 operation.
- http://www.stareradia.pl/mixer.html.
- Tube RENS1224; Röhre RENS 1224 ID152, HEXODE