Heksoda: Różnice pomiędzy wersjami

Wersja z 22:16, 21 lip 2012

Heksoda jest lampą próżniową zawierającą sześć elektrod: anodę, katodę i cztery siatki. Heksody były używane głównie jako mieszacze w odbiornikach radiowych i separatory impulsów w odbiornikach telewizyjnych. Obecnie nie są produkowane.

Wzmacniające heksody EF8 produkcji firmy Philips.

Heksoda (selektoda) wzmacniająca RENS1234 firmy Telefunken.

Historia i budowa

Symbol heksody

Heksoda pojawiła się nieco później niż heptoda (pentagrid przemiany), która teoretycznie rzecz biorąc jest bardziej skomplikowana - posiada o jedną siatkę więcej. W 1933 RCA wyprodukowała heptody przemiany 2A7 i 6A7, przeznaczone do superheterodynowych odbiorników radiowych. Odpowiedzią europejska była badzo szybka, co wskazuje że prace nad mieszaczami były prowadzone jednocześnie. Niemiecki Telefunken wprowadził do produkcji heksodę przemiany RENS1224, a później triodę-heksodę ACH1. Brytyjski MOV od następnego roku produkował pentagrid przemiany MX40, a po dwóch latach wprowadził triodę-heksodę MX41, która miała układ wyprowadzeń taki, że można nią było zastąpić lampę MX40 bez wprowadzania żadnych zmian w odbiorniku^[1].

Typowa heksoda posiada dwie siatki sterujące - pierwszą i trzecią, oraz dwie siatki ekranujące, które są podłączone do wysokiego dodatniego napięcia i pełnią identyczną rolę jak siatka druga w tetrodzie - ekranują one elektrody od siebie. Siatka druga w heksodzie separuje obie siatki sterujące, a siatka czwarta separuje siatkę trzecią od anody. Zastosowanie dwóch siatek sterujących umożliwia wpływanie na prąd anody z dwóch niezależnych źródeł, przy czym obie siatki sterujące są od siebie niezależne. Zasada działania drugiej siatki sterującej jest odmienna niż pierwszej - pierwsza siatka sterująca jak we wszystkich lampach próżniowych steruje emisją elektronów z katody, czyli zmienia jednocześnie prąd anodowy i katodowy. Natomiast druga siatka sterująca działa inaczej - rozdziela strumień elektronów pomiędzy siatkę drugą a anodę.

Z oczywistych powodów lampa ta nie jest wykonywana jako lampa mocy. W europejskim systemie oznaczeń lamp heksody oznacza się literą H.

Rodzaje heksod

Heksoda wzmacniająca

Bardzo nieliczne typy heksod były przeznaczone do pracy jako wzmacniacze wielkiej częstotliwości (sterowane w siatce pierwszej). Dodatkowe siatki miały różne funkcje, na przykład w lampie EF8 dodatkowa siatka kształtowała strumień elektronów tak, by omijał siatkę ekranującą, co zmniejszało szumy lampy. W heksodzie E449 (RENS1234) przeznaczeniem trzeciej siatki była automatyczna regulacja wzmocnienia.

Heksoda przemiany

Układ podstawowy mieszacza na heksodzie E448

Podstawowe zastosowanie heksody to mieszacze iloczynowe (mnożące) w stopniach przemiany odbiorników radiowych na zakresach fal długich, średnich i krótkich, oraz jako lampa kluczująca, na przykład w odbiornikach telewizyjnych jako separator impulsów odchylania. Sygnał wejściowy wprowadza się na siatkę drugą, heterodyny na trzecią.

Istniała też możliwość wykorzystania siatek 3 i 4 jako "siatki sterującej" i "anody" lokalnego oscylatora. Lampa nie wymagała wtedy dodatkowej heterodyny zewnętrznej, jednak w praktyce odbiorniki radiowe stosujące takie rozwiązanie były bardzo rzadkie, produkowano je w latach 1933 i 1934.

Lampy zawierające w bańce jedynie heksodę mieszającą były stosunkowo nieliczne, należą do nich E448 (RENS1224), AH1, KH1, CH1.

W lampach złożonych

Heksody bardzo często były montowane w jednej bańce z triodą która pracowała jako oscylator lokalny (heterodyna). Siatkę trzecią heksody zwykle łączono wtedy wewnątrz lampy z siatką triody co było typowe dla lamp pracujących jako mieszacze. Tak zbudowane są na przykład lampy 6J8, 7S7, ACH1, ECH2, ECH3, ECH11, ECH33, ECH41, ECH42, ECH80 i liczne podobne.

Przypisy

↑ Okamura Sōgo: History of electron tube, Ohmsha, Tokio, 1994, str. 110, ISBN 978-90-5199-145-1.

Bibliografia

Piotr Mikołajczyk: Vademecum lamp elektronowych, PWT, Warszawa, 1959.
RENS1234 operation.
http://www.stareradia.pl/mixer.html.
Tube RENS1224; Röhre RENS 1224 ID152, HEXODE

[1] Okamura Sōgo: History of electron tube, Ohmsha, Tokio, 1994, str. 110, ISBN 978-90-5199-145-1.

[1]

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
-{{Spis treści}}
 '''Heksoda''' jest [[lampa próżniowa|lampą próżniową]] zawierającą sześć elektrod: [[anoda|anodę]], [[katoda|katodę]] i cztery [[Siatka|siatki]]. Heksody były używane głównie jako [[mieszacz]]e w odbiornikach radiowych i separatory impulsów w odbiornikach telewizyjnych. Obecnie nie są produkowane.
+<div style="float:right">
 [[Plik:EF8.JPG|thumb|right|200px|Wzmacniające heksody EF8 produkcji firmy Philips.]]
 [[Plik:Rens1234.JPG|thumb|right|200px|Heksoda ([[selektoda]]) wzmacniająca RENS1234 firmy Telefunken.]]
+</div>
 == Historia i budowa ==
-[[Plik:Hexode symbol.svg|75px|thumb|left|Symbol heksody]]
+<div style="float:left">[[Plik:Hexode symbol.svg|75px|thumb|left|Symbol heksody]]</div>
 Heksoda pojawiła się nieco później niż [[heptoda]] (pentagrid przemiany), która teoretycznie rzecz biorąc jest bardziej skomplikowana - posiada o jedną siatkę więcej. W 1933 [[RCA (firma)|RCA]] wyprodukowała heptody przemiany 2A7 i 6A7, przeznaczone do [[superheterodyna|superheterodynowych]] odbiorników radiowych. Odpowiedzią europejska była badzo szybka, co wskazuje że prace nad mieszaczami były prowadzone jednocześnie. Niemiecki [[Telefunken]] wprowadził do produkcji heksodę przemiany RENS1224, a później triodę-heksodę ACH1. Brytyjski [[MOV (przedsiębiorstwo)|MOV]] od następnego roku produkował pentagrid przemiany MX40, a po dwóch latach wprowadził triodę-heksodę MX41, która miała układ wyprowadzeń taki, że można nią było zastąpić lampę MX40 bez wprowadzania żadnych zmian w odbiorniku<ref>{{Książka | nazwisko = Okamura | imię = Sōgo | tytuł = History of electron tube | data = 1994 | wydawca = Ohmsha  | miejsce = Tokio | isbn = 978-90-5199-145-1 | strony = 110 }}</ref>.
@@ Linia 17: / Linia 18: @@
 === Heksoda przemiany ===
+<div style="float:left">[[Plik:E448-mixer.png|200px|thumb|left|Układ podstawowy mieszacza na heksodzie E448]]</div>
 Podstawowe zastosowanie heksody to [[mieszacz iloczynowy|mieszacze iloczynowe]] (mnożące) w stopniach przemiany odbiorników radiowych na zakresach fal [[fale długie|długich]], [[fale średnie|średnich]] i [[fale krótkie|krótkich]], oraz jako lampa kluczująca, na przykład w odbiornikach telewizyjnych jako separator impulsów odchylania. Sygnał wejściowy wprowadza się na siatkę drugą, [[heterodyna|heterodyny]] na trzecią.