Oznaczenia lamp elektronowych
Oznaczenia lamp elektronowych
Każdy model lampy elektronowej ma swoje unikalne oznaczenie, jego człony odpowiadają charakterystycznym cechom lampy.
Lampy Europejskie
Żarzenie
Pierwsza litera oznaczenia europejskiego opisuje typ żarzenia.
- A - napięcie żarzenia Uż=4V, żarzenie równoległe
- B - prąd żarzenia Iż=180mA, żarzenie szeregowe
- C - prąd żarzenia Iż=200mA, żarzenie szeregowe
- D - napięcia żarzenia Uż równe 0,625V; 1,2V; 1,25V; 1,4V; 2,8V; żarzenie szeregowe lub równoległe
- E - napięcie żarzenia Uż=6,3V, żarzenie szeregowe lub równoległe
- F - napięcie żarzenia Uż=12,6V, żarzenie równoległe
- G - napięcia żarzenia Uż równe 2,5V; 2,6V; 3,15V; 5V; lampy prostownicze
- H - początkowo napięcie żarzenia Uż=4V, lampy bateryjne; po II W.Ś. - prąd żarzenia Iż=150mA, żarzenie szeregowe
- I - napięcie żarzenia Uż=20V, żarzenie równoległe
- K - napięcie żarzenia Uż=2V, lampy bateryjne
- L - prąd żarzenia Iż=450mA, żarzenie szeregowe
- M - napięcie żarzenia Uż=1,9V, militarne lampy bateryjne
- N - napięcie żarzenia Uż=12,6V, militarne lampy sieciowe
- O - prąd żarzenia Iż=150mA, żarzenie szeregowe
- P - prąd żarzenia Iż=300mA, żarzenie szeregowe
- Q - napięcie żarzenia Uż=2,4V; militarne lampy sieciowe
- S - napięcie żarzenia Uż=1,9V; militarne lampy sieciowe
- U - prąd żarzenia Iż=100mA, żarzenie szeregowe
- V - prąd żarzenia Iż=50mA, żarzenie szeregowe
- X - prąd żarzenia Iż=600mA, żarzenie szeregowe
- Y - prąd żarzenia Iż=450mA, żarzenie szeregowe
Typ lampy
Druga, trzecia i sporadycznie czwarta litera typu, opisuje typ lampy. Występowanie więcej niż jednej litery typu świadczy o lampie wielokrotnej, gdzie pojedyncza litera opisuje opisuje pojedynczą część składową.
- A - dioda sygnałowa (detekcyjna)
- B - duodioda sygnałowa (detekcyjna)
- C - trioda sygnałowa (małej mocy, napięciowa)
- D - trioda mocy
- E - tetroda sygnałowa (małej mocy, napięciowa)
- F - pentoda sygnałowa (małej mocy, napięciowa)
- H - heksoda lub heptoda mieszająca
- K - heptoda przemiany częstotliwości lub oktoda
- L - tetroda lub pentoda mocy
- M - wskaźnik dostrojenia "magiczne oko"
- N - trioda lub tetroda gazowana (tyratron)
- P - lampa z emisją wtórną (tylko jako trzecia litera po właściwej, określającej rodzaj lampy)
- Q - ennoda (nonoda)
- T - strumieniowa lampa przełączająca
- W - dioda prostownicza gazowana
- X - duodioda prostownicza gazowana
- Y - dioda prostownicza próżniowa
- Z - duodioda prostownicza próżniowa
Numer porządkowy lampy
1...10 - początkowo cokół kołkowy i bocznostykowy, później również cokół oktalowy (serie O, P, U) oraz cokoły lamp militarnych (serie M, N, Q, S)
11...19 - cokół lamp stalowych, zwany niekiedy niemieckim cokołem oktalowym
20...29 - lampy sieciowe - cokół loktalowy (loctal); lampy bateryjne: 21,22 - cokół oktalowy; 22...29 - cokół loktalowy (loctal)
30...39 - cokół oktalowy
40...49 - cokół rimlokowy (rimlock)
50...59 - różne cokoły (bocznostykowe, kołkowe, 9 sztyftowe loctal)
60...69 - 9 sztyftowy cokół loctal, oraz lampy subminiaturowe
70...79 - cokół loktalowy (seria lamp firmy Lorenz), oraz lampy subminiaturowe
80...89 - cokół nowalowy (noval)
90...99 - cokół heptalowy (heptal)
100...129 - różne cokoły
130...139 - cokół oktalowy
140...159 - różne cokoły
160...169 - lampy subminiaturowe
170...179 - cokół lamp krasnoludkowych
180...189 - cokół nowalowy (noval)
190...199 - cokół heptalowy (heptal)
200...209 - cokół dekalowy (decal)
230...239 - cokół oktalowy
270...279 - cokół lamp krasnoludkowych
280...289 - cokół nowalowy (noval)
300...399 - cokół oktalowy
400...499 - cokół rimlokowy (rimlock)
500...521 - cokół magnowalowy (magnoval)
600...799 - lampy subminiaturowe
800...899 - cokół nowalowy (noval)
900...999 - cokół heptalowy (heptal)
Dla numerów większych od 1000 cokół określa pierwsza cyfra:
1 - różne cokoły
2 - cokół dekalowy (decal)
3 - cokół oktalowy (octal)
5 - cokół magnowalowy (magnoval)
8 - cokół nowalowy (noval)
Przykłady lamp europejskich
Europejskie lampy specjalne
Przeznaczone do celów przemysłowych, wojskowych, profesjonalnych wersje lamp odbiorczych o zwiększonej trwałości, odporności na wibracje itp. oznaczano na kilka sposobów.
- Zamieniając kolejność grupy liter oznaczających strukturę lampy z cyframi, na przykład E83CC to specjalna wersja ECC83. Często przyjmowano te same litery i cyfry co w nazwach "cywilnych", ale nie było to regułą. Na przykład pary EF80 i E80F, EF83 i E83F, EL81 e E81L to zupełnie inne lampy.
- Dodając dodatkową cyfrę w oznaczeniu. Na przykład EF860 i EF800 to specjalne wersje lampy EF80.
- Dodając literę "S" do oznaczenia, na przykład ECC802 i ECC802S.
Lampy amerykańskie
System oznaczania lamp radzieckich i rosyjskich
Oznaczenia stare
Pierwsze ujednolicone oznaczenia typów lamp elektronowych wprowadzono w ZSRR w 1929 r. Składały się one z jednej lub dwóch liter oraz oddzielonej myślnikiem liczby (maksymalnie trójcyfrowej) oznaczającej numer produkcyjny.
- Pierwsza litera oznaczała rodzaj lampy: "П" - odbiorcza, "У" - wzmacniająca, "С" - specjalna, "В" - prostownicza, "Т" - przekaźnikowa, "Н" - wzmacniająca małej częstotliwości, "Г" - generacyjna, "M" - modulacyjna.
- Druga litera (opcjonalna) określała rodzaj katody: "Т" - torowana, "К" - nawęglana, "О" - tlenkowa, "Б" - barowa, "Ц" - cezowa.
Przykład: УБ-110 oznacza lampę wzmacniającą (w tym przypadku triodę), o katodzie barowej, o numerze produkcyjnym 110.
Po uruchomieniu w 1937 r. produkcji lamp na licencji amerykańskiej stosowano równolegle przez pewien czas system wzorowany na amerykańskim, a symbole typów lamp zapisywano cyrlicą.
Przykład : 6Ф6 oznacza pentodę żarzoną pośrednio napięciem 6.3 V, odpowiednik amerykańskiej 6F6.
Nowe oznaczenia
Lampy odbiorcze i obrazowe
Norma GOST 5461-59 wprowadziła nowe oznaczenia odbiorczych i prostowniczych. Składają się z one z liczby, litery, liczby, opcjonalnie litery oraz opcjonalnie po myślniku dodatkowej litery lub dwóch liter.
- Pierwsza liczba składająca się z jednej lub dwóch cyfr oznacza wartość (ewentualnie przybliżoną) napięcia żarzenia np "2" - 2 V, "6" - 6,3 V. W lampach obrazowych liczba ta oznacza przekątną (lub średnicę) ekranu w centymetrach.
- Następna litera (rzadko dwie lub trzy) rodzaj lampy:
- Д - dioda,
- Х - duodioda (podwójna dioda),
- С - trioda,
- Э - tetroda,
- П - końcowa pentoda lub tetroda,
- К - pentoda o zmiennym nachyleniu charakterystyki (selektoda),
- Ж - pentoda małej mocy (napięciowa) nieregulacyjna
- Л - lampa z działem elektronowym (przełączająca, tranzytronowa),
- ЛО - lampa oscyloskopowa z odchylaniem elektrostatycznym,
- ЛМ - lampa oscyloskopowa z odchylaniem magnetycznym,
- ЛК - kineskop,
- А - oktoda lub inna podobna lampa mieszająca z dwiema siatkami sterującymi,
- Б - pentoda z jedną lub z dwoma diodami,
- Н - podwójna trioda,
- Р - podwójna pentoda,
- Г - trioda z jedną lub z dwoma diodami,
- Ф - trioda-pentoda,
- Е - elektronowy wskaźnik dostrojenia ("magiczne oko"),
- Ц - dioda prostownicza,
- И - trioda-heksoda lub trioda-heptoda,
- ВД - prostownicza dioda,
- ВХ - prostownicza duodioda.
- Kolejna liczba określa kolejny numer produkcyjny lampy danego typu.
- Następna litera oznacza rodzaj balonu lampy. Jeżeli nie występuje, to lampa jest metalowa. W lampach obrazowych określa ona typ luminoforu.
- С - lampa z balonem szklanym,
- П - lampa paluszkowa (miniaturowa, o średnicy do 22 mm),
- Г - lampa subminiaturowa (średnica ponad 10,2 mm),
- Б - lampa subminiaturowa (średnica od 8 mm do 10,2 mm),
- А - lampa subminiaturowa (średnica od 5 mm do 8 mm),
- Р - lampa subminiaturowa (średnica poniżej 5 mm),
- Ж - lampa żołędziowa,
- К - lampa z balonem ceramicznym,
- Л - lampa loktalowa,
- М - lampa z balonem szklanym małogabarytowym (starsze typy),
- Д - lampa tarczowa,
- Н - nuwistor.
- Opcjonalna jedna lub dwie litery po myślniku oznaczają wykonania specjalne:
- В - lampa o zwiększonej trwałości mechanicznej i niezawodności,
- Е - lampa o zwiększonej długowieczności (5000 godzin i więcej),
- Д - lampa o szczególnie wysokiej długowieczności (10000 godzin i więcej),
- И - lampa, przeznaczona do pracy impulsowej,
- К - Lampa o zwiększonej odporności na wibracje,
- Р - lampa o zwiększonej trwałości mechanicznej i niezawodności (lepsza niż B).
Przykład: oznaczenie 6П14П-ЕВ określa miniaturową pentodę końcową żarzoną napięciem 6,3 V o zwiększonej długowieczności, trwałości mechanicznej i niezawodności.
Transkrypcja liter rosyjskich. Warto zwrócić uwagę że z powodu braku odpowiednich liter opisywane i sprzedawane na Zachodzie lampy tego samego typu mogą występować pod różnymi oznaczeniami i tak na przykład popularna 12Ż1Ł, w oryginale 12Ж1Л, występuje raz jako 12J1L a innym razem jako 12SH1L, co mogłoby sugerować że to całkiem inne lampy.
Lampy nadawcze i specjalne
- Pierwszy element (litery) oznacza rodzaj lampy:
- Г - generacyjna (nadawcza) - oznaczenie stare
- ГИ - generacyjna impulsowa
- ГК - generacyjna (nadawcza) do 25 MHz
- ГУ - generacyjna (nadawcza) UKF na częstotliwości od 25 do 600 MHz
- ГС - generacyjna (nadawcza) na pasmo centymetrowe
- ГМ - modulacyjna
- ГМИ - modulacyjna impulsowa
- ГП - regulacyjna
- ГПИ - regulacyjna impulsowa
- СГ - stabilizator napięcia
- СТ - stabilizator prądu
- Т - tyratron
- Drugi element
- Numer produkcyjny
- Trzeci element
- stabilizatory napięcia i prądu - typ bańki, jak w lampach odbiorczych
- w lampach nadawczych - rodzaj chłodzenia
- brak - swobodne powietrzem
- А - wymuszone cieczą
- Б - wymuszone powietrzem
- К - kontaktowe
- П - poprzez odparowanie wody